Trudne tematy w biurze – jak podejść do zagadnienia mobbingu i dyskryminacji

Przypadki nieetycznego traktowania pracowników miały miejsce, odkąd pojawił się układ: pracodawca – pracownik. Do końca lat 90. problem ten był jednak rzadko omawiany publicznie. Wynikało to najprawdopodobniej z powodu nierównego rozkładu sił w tej relacji. Przez długie lata osoby wykonujące pracę były bardzo silnie uzależnione od przedsiębiorcy. Brakowało także przepisów prawnych, które skutecznie chroniłyby słabszą stronę. Współczesność sprzyja akcentowaniu równych praw, niezależnie od pełnionej społecznie funkcji. Ułatwia to osobom poszkodowanym ujawnianie swoich historii, zapewnia też środki i metody szukania sprawiedliwości. Drugim powodem, dla którego przypadki mobbingu i dyskryminacji długo pozostawały poza dyskusją publiczną jest wrażliwość tych zagadnień. Sytuacje, które przytrafiły się osobom poddanym nieetycznej presji, są często bardzo osobiste, dotykają drażliwych obszarów. Część osób nie chce upubliczniać swoich historii ani w sądzie, gdzie mogłyby dojść swoich praw, ani w mediach, co ułatwiłoby ostrzeżenie innych przed nieuczciwym pracodawcą.

Mobbowanie i dyskryminowanie to praktyki zakazane przez prawo. Fakt, że przestają być tematami tabu, jest bardzo pozytywny. Publiczna dyskusja zwiększa świadomość tych zjawisk zarówno u pracowników, jak i pracodawców. To z kolei powinno z czasem przełożyć się na ograniczenie takich zachowań oraz większą odwagę poszkodowanych do egzekwowania prawa.

Mobbing a dyskryminacja – na czym polega różnica

Mobbing i dyskryminacja bywają mylone. Zdarza się, że granica między tymi dwoma zachowaniami jest faktycznie cienka, mimo iż formalne definicje dość wyraźnie je rozgraniczają. Dla poszkodowanego pracownika, który zdecyduje się dochodzić swoich racji na drodze sądowej, właściwe rozróżnienie może okazać się kluczowe. Polskie prawo stanowi, że jeśli doszło do dyskryminacji pracownika, to na pracodawcy ciąży obowiązek udowodnienia, że takie zdarzenie nie miało miejsca. W przypadku mobbingu to pracownik jest stroną, która musi dostarczyć dowodów.

Czym jest mobbing

Pojęcie mobbingu pojawiło się w polskim prawodawstwie stosunkowo niedawno – przepisy definiujące to zjawisko weszły w życie z początkiem 2004 roku. Z tego też powodu doświadczenie sędziów w orzekaniu w takich sprawach jest niewielkie. Brakuje też dobrze zdefiniowanych kryteriów rozróżniania mobbingu od zachowań, które pracodawca może stosować (aby egzekwować polecenia, dyscyplinować, karać). Wymienione czynniki oraz fakt, że po stronie poszkodowanego leży obowiązek udowodnienia winy drugiej strony, sprawiają, że odsetek wygranych spraw jest znikomy. W 2007 roku było to zaledwie 5% wniesionych oskarżeń o mobbing. Ta niekorzystna statystyka zniechęca ofiary do wnoszenia pozwów.