Czym jest rotacja i jak się ją mierzy?
Rotacja pracowników to nic innego jak odejście zatrudnionych z pracy w określonym czasie. Pracownicy mogą opuścić organizację z wielu różnych przyczyn, które wiążą się z zupełnie odmiennymi konsekwencjami dla pracodawcy. Zasadniczo wyróżniamy dwa rodzaje rotacji pracowników: dobrowolną oraz niedobrowolną. Odejścia niedobrowolne inicjuje pracodawca w przypadku niezadowolenia ze sposobu wykonywania obowiązków zawodowych przez pracownika lub zmian w strukturze organizacyjnej firmy.
Z punktu widzenia pracodawcy znaczniej trudniejsze do przeanalizowania i wyeliminowania są odejścia dobrowolne. Wśród nich możemy wyróżnić odejścia korzystne z perspektywy firmy, np. jeśli odchodzą pracownicy osiągający słabe wyniki, których zastąpienie jest stosunkowo łatwe. Z drugiej strony bardzo często możemy spotkać się z rotacją, która wpływa negatywnie na funkcjonowanie organizacji. Taki rodzaj rotacji ma miejsce m.in. wtedy, gdy odchodzą pracownicy osiągający ponadprzeciętne wyniki lub pracownicy o rzadkich kwalifikacjach, których trudno zastąpić. Takie zjawisko jest bardzo niekorzystne z perspektywy pracodawcy. Dlatego warto zadbać o jego odpowiednie zdiagnozowanie, a następnie próbę wyeliminowania.
Do pomiaru fluktuacji w organizacjach można wykorzystać różnego rodzaju wskaźniki. Przy wyborze odpowiedniego miernika powinniśmy wziąć pod uwagę dwie kwestie: dostępność danych oraz to, jakich informacji potrzebujemy, aby w jak największym stopniu ograniczyć negatywne aspekty rotacji. Możemy wyróżnić co najmniej klika metod pomiaru tego zjawiska:
Firmy najczęściej korzystają z
ogólnego wskaźnika rotacji (1). Jest to iloraz całkowitej liczby pracowników, którzy odeszli z organizacji w ciągu roku do chwili obecnej i całkowitej liczby pracowników obecnie zatrudnionych w organizacji. Warto zaznaczyć, że ten sposób pomiaru rotacji ma pewne wady. Pierwszą z nich jest to, że pracowników odchodzących i nowozatrudnionych traktuje się na równi. Po drugie wskaźnik nie mówi o długości
stażu pracy odchodzących pracowników oraz przyczynach fluktuacji. Dodatkowo, wskaźnik obliczany w ten sposób jest mało przydatny w firmach zatrudniających pracowników sezonowych.
Kolejny wskaźnik -
zmodyfikowany ogólny wskaźnik rotacji (2) - eliminuje ten problem i przedstawia liczbę pracowników, którzy odeszli z organizacji w ostatnim roku w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych w ostatnim roku. Niestety taka postać wskaźnika nadal nie uwzględnia długości stażu pracy zatrudnionego u danego pracodawcy, a ten aspekt w kontekście rotacji pracowników jest dość istotny. Rotacja pracowników z krótkim stażem wywołuje zupełnie inne skutki niż ta, która dotyczy doświadczonych pracowników. Właśnie dlatego warto dokonać odmiennej analizy tych dwóch typów rotacji i podjąć odpowiednie działania.
