Artykuły

PKB: Polska na tle świata

20.10.2014 Autor: Marta Kowalówka
Jak wygląda obraz polskiej gospodarki na tle świata? Okazuje się, że pod względem rozwoju gospodarczego prześcignęliśmy region Środkowego Wschodu. Jesteśmy też lepsi niż Afryka oraz region Azji i Pacyfiku. Niestety, w porównaniu do Europy oraz obydwu Ameryk, dysproporcja w wielkości produktu narodowego brutto jest z roku na rok coraz większa (na niekorzyść Polski). Jak będzie w przyszłości? Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego wskazują, że wzrost gospodarczy w latach 2014 – 2019 w Polsce będzie wynosił ponad 3% rok do roku. To więcej niż w przypadku Europy i regionu Półkuli Zachodniej. Prognozowany wzrost gospodarczy, w porównaniu do polskiego, będzie jednak wyższy w regionie Afryki, Azji i Pacyfiku oraz Środkowego Wschodu.

PKB per capita (PPP) w Polsce oraz w pięciu regionach świata


Międzynarodowy Fundusz Walutowy wyróżnia pięć dużych regionów świata, mianowicie Afrykę[PRZYPIS]Analiza regionu Afryki objęła następujące kraje: Algierię, Angolę, Benin, Botswanę, Burkina Faso, Czad, Demokratyczną Republikę Konga, Dżibuti, Egipt, Erytreę, Etiopię, Gabon, Ghanę, Gambię, Gwineę, Gwineę-Bissau, Gwineę Równikową, Kamerun, Komory, Kongo, Kenię, Lesotho, Liberię, Libię, Madagaskar, Malawi, Mali, Mauretanię, Mauritius, Maroko, Mozambik, Namibię, Nigerię, Republikę Południowej Afryki, Republikę Sudanu, Republikę Środkowoafrykańską, Republikę Zielonego Przylądka, Rwandę, Senegal, Seszele, Sierra Leone, Sudan Południowy, Suazi, Tanzanię, Togo, Tunezję, Ugandę, Wybrzeże Kości Słoniowej, Wyspy św. Tomasza i Książęca, Zambię i Zimbabwe.[/PRZYPIS], region Azji i Pacyfiku[PRZYPIS]Analiza regionu Azji i Pacyfiku objęła następujące kraje: Afganistan, Armenię, Australię, Azerbejdżan, Bangladesz, Bhutan, Brunei, Chiny, Fidżi, Filipiny, Gruzję, Hong Kong, Indie, Indonezję, Japonię, Kazachstan, Kiribati, Koreę Południową, Kambodżę, Kirgistan, Laos, Malezję, Malediwy, Mikronezję, Mongolię, Myanmar, Nepal, Nową Zelandię, Pakistan, Palau, Papuę Nową Gwineę, Samoa, Singapur, Sri Lankę, Taiwan, Tadżykistan, Tajlandię, Timor Wschodni, Tonga, Turcję, Turkmenistan, Tuvalu, Uzbekistan, Vanuatu, Wietnam, Wyspy Marshalla oraz Wyspy Salomona.[/PRZYPIS], Europę[PRZYPIS]Analiza regionu Europy objęła: Albanię, Austrię, Białoruś, Belgię, Bośnię i Hercegowinę, Bułgarię, Chorwację, Cypr, Czarnogórę, Czechy, Danię, Estonię, Finlandię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Islandię, Irlandię, Kosowo, Litwę, Luksemburg, Łotwę, Macedonię, Maltę, Mołdawię, Niemcy, Norwegię, Polskę, Portugalię, Rumunię, Rosję, San Marino, Serbię, Słowację, Słowenię, Szwecję, Ukrainę, Węgry, Wielką Brytanię oraz Włochy.[/PRZYPIS], Środkowy Wschód[PRZYPIS]Analiza regionu Środkowego Wschodu objęła: Arabię Saudyjską, Bahrajn, Iran, Izrael, Jordan, Katar, Kuwejt, Liban, Oman, Syrię, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Jemen.[/PRZYPIS] oraz Półkulę Zachodnią[PRZYPIS]Analiza regionu Półkuli Zachodniej objęła: Antiguę i Barbudę, Argentynę, Bahamy, Barbados, Belize, Boliwię, Brazylię, Chile, Dominikanę, Ekwador, Grenadę, Gwatemalę, Gujanę, Haiti, Honduras, Jamajkę, Kanadę, Kolumbię, Kostarykę, Meksyk, Nikaraguę, Panamę, Paragwaj, Peru, Salwator, Stany Zjednoczone Ameryki, Saint Kitts i Nevis, Saint Vincent i Grenadyny, Surinam, Trinidad i Tobago, Urugwaj oraz Wenezuelę. [/PRZYPIS].

Od lat 80. do czasów obecnych największe PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) posiadała na przemian Europa oraz Półkula Zachodnia. W latach 1980 – 1990 w Europie, PKB per capita (według PPP) wynosiło 8,3 tys. do 15,2 tys., a w regionie Półkuli Zachodniej od 7,5 tys. do 12,7 tys. Na wykresie 1. wyraźnie widać wpływ upadku ZSRR na wysokość PKB w Europie - w 1991 roku PKB per capita (PPP) wynosiło 15,8 tys., a rok później już tylko 13,2 tys. Od tego momentu aż do początkowych lat XXI w. PKB per capita (PPP) w Europie było niższe niż w regionie Półkuli Zachodniej. Co nie jest zaskoczeniem, w porównaniu do Polski, PKB per capita obydwu omawianych regionów w latach 1980 – 2013 zawsze był wyższy. Ciekawe jest jednak to, że na przestrzeni analizowanych lat zwiększył się dystans pomiędzy wysokością PKB per capita (PPP) w Europie i w regionie Półkuli Zachodniej, a wysokością polskiego PKB per capita (PPP). W 1980 roku różnica pomiędzy wysokością PKB per capita w Europie, a PKB per capita w Polsce wynosiła 4,0 tys., a w 2013 roku było to już ponad 6,1 tys. Natomiast różnica pomiędzy wysokością PKB per capita w regionie Półkuli Północnej, a PKB per capita w Polsce wynosiła w 1980 roku 3,2 tys., a w 2013 roku było to, podobnie jak w przypadku Europy ponad 6,1 tys.

Aż do drugiej połowy lat 90. PKB per capita (PPP) w Polsce było niższe niż w regionie Środkowego Wschodu. Przykładowo w 1980 roku polskie PKB per capita (PPP) wynosiło 4,2 tys., a dla Środkowego Wschodu 6,1 tys. Przełomem okazał się 1998 rok – wtedy też PKB per capita (PPP) dla Polski po raz pierwszy było wyższe niż dla Środkowego Wschodu, bo wynosiło 9,1 tys. w stosunku do 9,0 tys. W 2013 roku PKB per capita (PPP) było zdecydowanie wyższe niż w regionie Środkowego Wschodu, bo wynosiło 21,2 tys. w stosunku do 16,2 tys.

Od początku lat 80. do czasów obecnych PKB per capita (PPP) dla Polski było i jest wyższe niż dla regionu Azji i Pacyfiku oraz Afryki. Od tego czasu Polska zwiększyła również przewagę nad Azją i Pacyfikiem oraz Afryką w poziomie wysokości PKB per capita (PPP). W 1980 roku różnica pomiędzy PKB per capita (PPP) Polski a Afryki wynosiła 3,1 tys., a w 2013 roku już 17,9 tys. Dysproporcja między PKB per capita (PPP) Polski a regionu Azji i Pacyfiku w 1980 roku wynosiła 3,2 tys., a w 2013 roku 12,8 tys.



Gospodarka Polski oraz regionu Afryki


Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego, PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) dla całego regionu Afryki wynosiło w 2013 roku 3,3 tys.



W porównaniu do Polski, Afryka posiada dużo niższy poziom PKB per capita (PPP). W 2013 roku PKB per capita (PPP) dla Polski wynosiło 21,2 tys., podczas gdy dla Afryki jedynie 3,3 tys. Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego wskazują, że w latach 2014 – 2019 PKB per capita dla regionu Afryki będzie się zwiększać i w 2019 roku osiągnie poziom 4,3 tys.



Analiza dynamiki PKB w Afryce i w Polsce wskazuje natomiast, że to region Afryki będzie miał wyższy wzrost gospodarczy. Prognoza Międzynarodowego Funduszu Walutowego przewiduje, że od 2015 roku realny wzrost PKB w Afryce będzie przekraczał 5% w skali roku. W Polsce natomiast wzrost gospodarczy w omawianym czasie nie będzie wyższy niż 4%.



Gospodarka Polski oraz Azji i Pacyfiku


Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) dla regionu Azji i Pacyfiku wynosiło w 2013 roku 8,4 tys.



W porównaniu do Polski, PKB per capita w regionie Azji i Pacyfiku w 2013 roku było niższe i wynosiło 8,4 tys. w stosunku do 21,2 tys. Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje, że do 2019 roku PKB per capita (PPP) regionu Azji i Pacyfiku zwiększy się do poziomu 12,0 tys.



Region Azji i Pacyfiku cechuje wyższy poziom wzrostu gospodarczego niż Polskę. W 2013 roku różnica w poziomie wzrostu gospodarczego pomiędzy regionem Azji i Pacyfiku, a Polską wynosiła aż 3,6 p.p. W kolejnych latach (2014 – 2019) prognozuje się, że różnica ta zmniejszy się do poziomu około 2 p.p.



Gospodarka Polski oraz regionu Europy


W 2013 roku PKB per capita (PPP) było w Polsce niższe niż w Europie i wynosiło odpowiednio 21,2 tys. i 27,3 tys.



Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego wskazują, że w 2019 roku PKB per capita (PPP) wynosić będzie w Europie 35,5 tys.



Pomimo, że polskie PKB na głowę mieszkańca jest niższe niż w Europie, to jednak nasz kraj cechuje wyższy wzrost gospodarczy. Realny wzrost PKB w Europie w 2013 roku wynosił 0,4%, podczas gdy w Polsce było to 1,6%. Prognozuje się, że w kolejnych latach wzrost PKB w Europie nadal będzie niższy od wzrostu PKB w Polsce, gdyż do 2019 roku europejski wzrost nie przekroczy poziomu 2% w skali roku.



Gospodarka Polski i regionu Środkowego Wschodu


Dane Międzynarodowego Funduszu Walutowego wskazują, że PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) dla regionu Środkowego Wschodu wynosiło w 2013 roku 16,2 tys. Oznacza to, że było ono niższe niż dla Polski.



Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego wskazują, że w 2019 roku PKB na głowę mieszkańca w regionie Środkowego Wschodu przekroczy wysokość 20,1 tys.



Jeśli chodzi o wzrost gospodarczy, w Polsce jest on niższy niż w regionie Środkowego Wschodu. W 2013 roku w regionie Środkowego Wschodu realny wzrost PKB wynosił 2,3%. Prognozuje się, że w 2019 roku w omawianym obszarze wzrost będzie wynosił 4,3%.



Gospodarka Polski i regionu Półkuli Zachodniej


Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego PKB per capita według parytetu siły nabywczej dolara (PPP) dla regionu Półkuli Północnej wynosiło w 2013 roku 27,4 tys.



PKB per capita (PPP) w regionie Półkuli Północnej jest wyższe niż w Polsce. Według prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego na obszarze obu Ameryk w 2019 będzie ono wynosiło 34,1 tys.



W 2013 roku realny wzrost PKB w regionie Półkuli Zachodniej był wyższy niż w Polsce, gdyż wynosił 2,1% w stosunku do 1,6%. Niemniej jednak, jak wskazują prognozy, od 2014 wzrost gospodarczy w Polsce będzie wyższy niż w obu Amerykach (o ok. 0,5 p.p.). Co więcej, prognozuje się, że region Półkuli Zachodniej jako jedyny spośród analizowanych odnotuje od 2016 roku coraz niższy poziom wzrostu gospodarczego (w ujęciu rok do roku). W 2016 roku będzie on wynosił 3,1%, a w 2019 roku już tylko 2,6%.

Marta Kowalówka