Ochroniarz osobisty – bezpieczeństwo na najwyższym poziomie

Ochroniarze dbają o nasze bezpieczeństwo w placówkach publicznych, bankach, sklepach, zakładach pracy oraz w trakcie imprez masowych. Ich zadaniem jest też konwojowanie pieniędzy i wartościowych przedmiotów. Wymagania, jakie spełniać musi kandydat na ochroniarza, uzależnione są od miejsca, w jakim chce znaleźć zatrudnienie, a zdobyte przez niego licencje określają przyznawane mu uprawnienia. Jedną z najbardziej elitarnych i wąskich specjalizacji w tym zawodzie jest ochrona osobista VIP. Aby znaleźć pracę w agencji oferującej takie usługi nie wystarczy podstawowy kurs i licencja pracownika ochrony. Potrzebne jest wieloletnie doświadczenie i ukończenie szeregu specjalistycznych szkoleń.

Akty prawne regulujące pracę ochroniarzy

Dla wykonywania większości zadań związanych z ochroną osób i mienia wymagana jest licencja pracownika ochrony fizycznej. Istnieje co prawda grupa pracowników ochrony zwolniona z tego wymogu (m.in. ochrona pracująca w placówkach handlowych), należy jednak pamiętać, że brak licencji związany jest z posiadaniem bardzo wąskich uprawnień. Nielicencjonowany pracownik może jedynie zatrzymać osobę, którą podejrzewa o popełnienie wykroczenia lub przestępstwa, po czym niezwłocznie zawiadomić policję. Aby wykonywać pracę w obiektach podlegających obowiązkowej ochronie (są to obiekty ważne dla obronności i interesu gospodarczego państwa oraz bezpieczeństwa publicznego), niezbędnym jest posiadanie licencji.

Zgodnie z Ustawą z dnia 22 sierpnia 1997 roku o ochronie osób i mienia licencja pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia uprawnia do sprawowania bezpośredniej ochrony fizycznej stałej lub doraźnej, sprawowania dozoru nad sygnałami przesyłanymi, gromadzonymi i przetwarzanymi w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych oraz konwojowania pieniędzy i przedmiotów wartościowych oraz niebezpiecznych. Istnieje również możliwość zdobycia licencji drugiego stopnia, która pozwala na opracowywanie planu ochrony oraz organizowanie i kierowanie zespołami pracowników ochrony fizycznej. Licencja jest również niezbędna dla osób pragnących otworzyć działalność gospodarczą w zakresie ochrony osób i mienia. Aby prowadzić taką działalność, należy bowiem zdobyć koncesję, o którą ubiegać się mogą jedynie osoby posiadające licencję drugiego stopnia (w przypadku spółek wystarczy, aby jedna osoba spełniała ten wymóg). Wymagania stawiane kandydatom pragnącym otrzymać licencje pierwszego i drugiego stopnia przedstawione są w tabeli 1.



Kursy przygotowujące do egzaminu na licencję można odbyć w prywatnych ośrodkach szkoleniowych i szkołach ochrony. Przy wyborze szkolenia należy sprawdzić, czy zakres materiału jest zgodny z najnowszym rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji określającym zakres programowy kursów. Tylko ukończenie kursu zgodnego z rozporządzeniem jest podstawą do ubiegania się o przyznanie licencji. Należy jednak pamiętać, że jej uzyskanie jest dopiero początkiem drogi dla ochroniarza pragnącego zajmować się ochroną osobistą VIP.

Kryteria doboru pracowników

Osoby pragnące zatrudnić się w firmach związanych z ochroną osobistą muszą, prócz licencji drugiego stopnia, przedstawić również zaświadczenia o ukończeniu zagranicznych kursów z zakresu ochrony osobistej oraz zezwolenie na posiadanie broni palnej. Wiele firm poszukuje pracowników, którzy posiadają już doświadczenie w ochronie VIP, m.in. byłych funkcjonariuszy BOR-u. Od nowych pracowników często wymaga się również wyższego wykształcenia oraz określonej wiedzy teoretycznej z zakresu systemów bezpieczeństwa i technologii informatycznych.

Niektóre firmy wysoko cenią kandydatów posiadających certyfikat International Bodyguard Association wydawany przez to stowarzyszenie po ukończeniu organizowanego przez nie szkolenia. Pracownicy ochrony osobistej powinni również posługiwać się językiem angielskim w stopniu umożliwiającym swobodną komunikację. Prezes VIP Shadow Protection, jednej z nielicznych na polskim rynku firm wyspecjalizowanych w ochronie osobistej, opisuje, że trzonem jego firmy są instruktorzy izraelskiego systemu samoobrony Krav Maga oraz absolwenci Akademii Obrony Narodowej, Wojskowej Akademii Technicznej, Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych oraz kierunków związanych z administracją systemami bezpieczeństwa. Aby zatrudnić się w tej firmie, niezbędnym jest również Certyfikat Close Protection Agent wystawiany przez Swat-Consulting po dziesięciomiesięcznym kursie. Oprócz licencji, zezwolenia na broń, odpowiedniego wykształcenia oraz certyfikatów Krav Maga i Close Protection Agent, pracownik firmy musi przejść jeszcze kilka dodatkowych szkoleń. Prezes VIP Shadow Protection, który ze względów bezpieczeństwa pragnie pozostać anonimowy, deklaruje: – Każdy z zatrudnionych w mojej firmie oficerów ochrony posiada certyfikat ukończenia kursów strzeleckich, w tym strzelectwa sportowego i bojowego, certyfikat dla funkcjonariuszy służb mundurowych w zakresie posługiwania się pałką teleskopową oraz certyfikaty ukończenia kursów dla ratowników medycznych, ofensywnej-defensywnej jazdy samochodem, technik alpinistycznych i jaskiniowych, a także kursów płetwonurkowych SDI-TDI. Pracownicy posiadają również informacje związane z zabezpieczeniem snajperskim, elektroniką inwigilacyjną i kontr-inwigilacyjną.

Zadania zawodowe

Ochrona osobista polega na zabezpieczeniu życia, zdrowia i nietykalności osobistej klienta. W ramach działań mających na celu zapewnienie klientowi bezpieczeństwa ochroniarze przygotowują szczegółowy plan ochrony, starannie oceniają stopień potencjalnego zagrożenia, zabezpieczają miejsca pobytu klienta oraz środki transportu, z jakich będzie korzystał. Licencjonowani pracownicy ochrony mają prawo do ujęcia osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz dostosowania środków przymusu bezpośredniego w przypadku zagrożenia ochranianych dóbr, jak również do ataku na innych pracowników ochrony. W szczególnych przypadkach mają również prawo do użycia broni palnej. Jednak profesjonalni ochroniarze starają się unikać sytuacji, w których stosowanie takich środków byłoby konieczne. Podstawowym zadaniem pracowników zajmujących się ochroną osobistą jest bowiem przewidywanie i minimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia ewentualnych zagrożeń, tak aby bezpośrednia interwencja nie była konieczna.

Dodatkowym zadaniem pracowników ochrony osobistej jest ciągłe doskonalenie swojego warsztatu oraz poszerzanie wiedzy z zakresu systemów bezpieczeństwa. Zaawansowane techniki ochrony są dziedziną, która stale się rozwija, a informacje z tego zakresu należy stale aktualizować.

Usługi oraz ich popularność

Agencje zajmujące się ochroną VIP posiadają w swojej ofercie usługi polegające na ochronie stałej, jak i czasowej. W pierwszym przypadku ochrona towarzyszy klientowi przez całą dobę, zabezpieczając go zarówno w domu, jak i w miejscu pracy oraz w trakcie urlopu i wyjazdów służbowych. Ochrona czasowa (zwana też okazjonalną) przeznaczona jest dla klientów pragnących wynająć ochroniarza na ściśle określony czas, związany zazwyczaj z delegacją, spotkaniem biznesowym czy przemówieniem publicznym. Istnieje również możliwość wynajęcia jednego ochroniarza osobistego bądź całej grupy współpracujących ze sobą pracowników. Ochroniarze VIP mogą czuwać nad bezpieczeństwem konkretnej osoby bądź całej rodziny. W ramach usług rodzinnych ochronie podlega posiadłość, a każdemu członkowi rodziny przydziela się osobną eskortę. W przypadku ochrony dzieci podstawowymi zadaniami ochroniarzy jest zabezpieczenie podróży do szkoły oraz dyskretna obserwacja w trakcie spotkań ze znajomymi.

Zainteresowanie ochroną osobistą jest największe wśród osób związanych z show-biznesem i bogatych przedsiębiorców. W Polsce jest to jeszcze niewielka grupa, stąd usługi takie świadczy jedynie kilka dużych firm. Zdaniem prezesa firmy VIP Shadow Protection, choć popyt na profesjonalną ochronę osobistą wzrasta, wielu ludzi nadal nie zdaje sobie sprawy z korzyści płynących z zatrudnienia ochroniarzy oraz sposobów zapewniania ochrony. Z usług ochrony osobistej najchętniej korzysta grupa polskich biznesmenów, która często wyjeżdża poza granice kraju. Duża część usług kierowana jest również do zagranicznych VIP-ów odwiedzających Polskę. Prezes VIP Shadow Protection zauważa: – Zagraniczny VIP odwiedzający nasz kraj nie wyobraża sobie pracy bez osobistej eskorty składającej się z 2-3 profesjonalistów, którzy zaplanują pobyt i będą odpowiedzialni za bezpieczeństwo. Klient ma za dużo na głowie, bo musi się martwić o biznes, który ma tu realizować, stąd sprawy ochrony woli powierzyć zawodowcom. Zadania związane z ochroną okazjonalną biznesmenów wyjeżdżających za granicę oraz przyjeżdżających do Polski na kilkudniowe delegacje to najpopularniejsze zlecenia w mojej firmie. Zdaniem pana prezesa firma posiadająca już doświadczenie na rynku i mająca stałych klientów może liczyć na 2 do 6 okazjonalnych zleceń w miesiącu. Jednak, aby zdobyć prestiż na rynku usług związanych z ochroną osobistą, należy prócz zleceń okazjonalnych mieć przynajmniej jedno zlecenie stałe polegające na całodobowej ochronie VIP-a, jego domu, firmy i rodziny. Prezes VIP Shadow Protection informuje: – Nasza firma składa się z dwóch oddziałów: zarezerwowanego dla stałych klientów oraz zajmującego się tylko zleceniami czasowymi. Oczywiście każdy z nich dzieli się dodatkowo na rozpoznanie, ochronę właściwą i zabezpieczenie.

Miejsca pracy

W Polsce istnieje tylko kilka agencji ochrony wyspecjalizowanych w ochronie osobistej, z którymi osoby o odpowiednich kwalifikacjach mogą spróbować nawiązać współpracę. Istnieje również możliwość założenia własnej działalności gospodarczej bądź reklamy swoich usług za pomocą portali internetowych. Ilość miejsc pracy dla ochroniarzy osobistych VIP jest jednak niewielka. Choć zainteresowanie tymi usługami rośnie, popyt nadal kształtowany jest przez wąską grupę odbiorców. Dopóki zapotrzebowanie na ochronę wśród elit nie wzrośnie, nie powiększy się również liczba miejsc pracy na rynku specjalistycznych usług ochroniarskich.

Ochroniarze osobiści muszą liczyć się z częstymi wyjazdami służbowymi oraz pracą w godzinach wieczornych i nocnych. Jest to związane z koniecznością ochrony klientów zagranicznych oraz towarzyszenia polskim zleceniodawcom w trakcie wyjazdów, tras koncertowych i spotkań biznesowych. Również wiele ze specjalistycznych kursów przeznaczonych dla pracowników tej branży odbywa się poza granicami naszego kraju. W związku z tym pracy ochroniarza osobistego podejmują się jedynie osoby bardzo dyspozycyjne.

Zarobki

Wynagrodzenie profesjonalnego pracownika ochrony musi pokryć koszty związane ze stałym podnoszeniem kwalifikacji i uczestnictwem w zagranicznych kursach. Wysokość stawek musi również odpowiadać ponoszonemu przez ochroniarzy ryzyku zawodowemu. Z tego powodu zarobki w tej branży należą do wysokich. Prezes VIP Shadow Protection zauważa: – Jeśli klient chce mieć obok siebie wybitnego specjalistę, to nie może mu płacić jak kierowcy. Wynagrodzenie dla ochroniarza w naszej firmie waha się od 5 000 do 13 000 PLN miesięcznie w zależności od czasu, miejsca działania i stopnia zagrożenia pracownika.

Zakończenie

Ochroniarze VIP są elitą w swojej branży i mają szansę pracować z najbardziej wpływowymi ludźmi w kraju. Kariera w tym zawodzie pozwala na ciągły rozwój zawodowy i uzyskanie wysokich dochodów. Mimo to codzienna praca ochroniarza osobistego nie jest tak barwna jak obraz kreowany przez amerykańskie produkcje. Polega przede wszystkim na skrupulatnym przygotowaniu planu ochrony i minimalizacji potencjalnych zagrożeń. Praca ta wymaga również dużej dyspozycyjności i odporności na stres oraz wieloletniego przygotowania teoretycznego i praktycznego. Również ilość miejsc pracy w tej branży jest ograniczona. Wszystkie te czynniki powodują, że w najbliższym czasie zawód ochroniarza osobistego pozostanie najprawdopodobniej sposobem na życie dla niewielu.

Redakcja portalu rynekpracy.pl