Wyjazdy integracyjne – sposób na poprawę atmosfery w firmie czy niepotrzebny wydatek

W czasach PRL-u popularne były urlopy pracownicze, na które zabierano całe rodziny. Sprzyjały temu głównie zakładowe domy wypoczynkowe zlokalizowane w atrakcyjnych pod względem turystycznym regionach Polski. W okresie wakacyjnym pojawiali się tam niemal wszyscy pracownicy danego przedsiębiorstwa – mogli liczyć nie tylko na duże zniżki przy wynajmie zakwaterowania, ale też na towarzystwo współpracowników z tego samego zakładu pracy. Obyczaj ten stracił na popularności wraz ze zmianami ustrojowymi w Polsce. Pracodawcy nie chcieli już proponować personelowi wyjazdów tak ściśle łączących życie rodzinne i zawodowe. Nadal jednak chcieli budować więzi miedzy pracownikami, podnosić ich wiedzę i motywację. Popyt na takie usługi wykorzystali specjaliści od organizacji wyjazdów integracyjnych. Moda na te wycieczki rozprzestrzeniała się szybko i wkrótce większość dużych firm zaczęła na nie przeznaczać sporą część budżetu. Wkrótce jednak pojawiły się opinie, że górnolotnie brzmiąca „integracja pracowników” sprowadza się zazwyczaj do wspólnego spożywania wysokoprocentowych napojów. Z tego powodu wielu pracodawców ma dość ambiwalentny stosunek do wyjazdów integracyjnych. Czy mogą one podnieść wydajność pracowników, czy są raczej miejscem skandalizujących incydentów z udziałem personelu? Prawda oczywiście leży pośrodku.

Wyjazdy integracyjne – historia i najnowsze trendy

Pomysł organizacji wyjazdów integracyjnych trafił do Polski z Europy Zachodniej i ze Stanów Zjednoczonych. Początkowo takie imprezy były domeną korporacji. Duże, międzynarodowe firmy najszybciej przyswajają zagraniczne trendy i dysponują budżetami, które mogą uporać się z dodatkowymi wydatkami.

W pierwszych latach organizacją wyjazdów zajmował się najczęściej dział kadr lub wydelegowany do tego zadania pracownik. Jednak z czasem pojawiły się zewnętrzne firmy, które przejęły obowiązki związane z planowaniem takich imprez. Wraz z nimi rozbudowano też wachlarz dodatkowych atrakcji dla pracowników przebywających na wyjazdach integracyjnych. Początkowo takie wyjazdy opierały się na wspólnym odpoczynku, zwiedzaniu i zabawie. Obecnie pracodawcy chcą, by wyjazdy były dostosowane do konkretnych celów i potrzeb organizacji. Integracja ma przebiegać w sposób zaplanowany i pod okiem specjalistów. Stąd popularne są nie tylko szkolenia czy spotkania z psychologami, ale również gry terenowe, warsztaty artystyczne czy zajęcia sportowe. Najnowszym trendem są wyjazdy z elementami survivalu i okazją do spróbowania sportów ekstremalnych. Takie zajęcia pogłębiają zaufanie w zespole, wzmacniają pewność siebie i pozwalają odreagować stres.

Nie zmieniły się natomiast cele pracodawców: decydując się na wyjazd podwładnych, liczą przede wszystkim na zwiększenie motywacji i budowę silnego zespołu. Takie wyjazdy zacieśniają więzi i pozwalają na rozładowanie napięć i problemów biurowych w neutralnym środowisku. Taka odskocznia od biurowej monotonii ma pozwolić pracownikom na zregenerowanie sił i rozwój zawodowy w bardziej swobodnych warunkach. Wszystko to odbywa się z inicjatywy firmy i w grupie pracowników związanych wspólnymi celami, co zwiększa identyfikację i poczucie przynależności do organizacji. Budowanie zespołowego ducha i silniejsze związanie pracowników z przedsiębiorstwem jest natomiast jednym z ważnych elementów zarządzania zasobami ludzkimi.

Organizacja wyjazdów integracyjnych

W trakcie organizowania wyjazdu integracyjnego ważne jest staranne zaplanowanie kosztów, wybór miejsca, czasu i organizatora. Wszystkie te elementy muszą być jednak dostosowane do nadrzędnego celu wyprawy. Jego ustalenie jest najważniejszym zadaniem działu kadr i kierownictwa. Konieczne jest zdefiniowanie potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie budowania zespołu i relacji interpersonalnych w grupie pracowniczej.

Najczęściej pojawiającymi się celami wyjazdów integracyjnych są poprawa komunikacji, zwiększenie zaufania i kreatywności pracowników oraz szkolenia. Poza tym częste są wyjazdy nastawione na redukcję stresu i rozładowanie napięć. Część pracodawców uznaje też wyjazdy integracyjne za rodzaj nagrody dla zespołu. W zależności od zdefiniowanej potrzeby program i miejsce wyjazdu mogą się znacząco różnić. Nagrodą są zazwyczaj wyjazdy do drogich kurortów, z programem zwiedzania i wykupionym karnetem do spa. Popularne ostatnio sporty ekstremalne są dobrym sposobem na wzmocnienie zaufania w zespole i rozładowanie stresu.

Od typu zdefiniowanych problemów zespołowych zależne są programy warsztatów, gier terenowych i innych ćwiczeń przeprowadzanych pod okiem specjalistów. Charakter imprezy powinien być z jednej strony dostosowany do potrzeb przedsiębiorstwa, a z drugiej do wysyłanej na wyjazd grupy. Stąd przed zaplanowaniem szczegółów pobytu warto zbadać potrzeby pracowników: zebrać informacje na temat ich pozycji i stanowisk, płci, wieku i zainteresowań.

Należy pamiętać, że wyjazdy integracyjne są zazwyczaj obligatoryjne i często zabierają pracownikom czas, który mogliby spędzić z rodziną i znajomymi. Z tego powodu zmuszanie personelu do uczestnictwa w zadaniach, które zupełnie nie spełniają ich oczekiwań, może wpłynąć na zespół demotywująco i zwiększyć frustrację. Dopiero gdy cele grupy i potrzeby przedsiębiorstwa zostaną określone, można dokonać wyboru organizatora, który obsługuje odpowiedni rejon i podoła zaplanowaniu atrakcji. Zazwyczaj organizatorzy dysponują szerokim wachlarzem propozycji dotyczących sposobów zakwaterowania i atrakcji dostosowanych do ogólnego celu imprezy. W sieci można z łatwością odnaleźć firmy proponujące zainteresowanym klientom tak niecodzienne sposoby integracji, jak skoki spadochronowe, wyścigi samochodowe, skoki na bungee czy rafting.

Plusy wyjazdów integracyjnych

Wyjazd integracyjny nie jest cudownym środkiem na wszystkie bolączki przedsiębiorstwa. W szczególności słabo zaplanowany i niewłaściwie poprowadzony może okazać się jedynie niepotrzebnym wydatkiem. Jednak jeśli grupa specjalistów rzetelnie wykona swoje obowiązki podczas takiej imprezy, pracodawcy mogą liczyć na profity płynące ze wspólnego wyjazdu załogi. Do najkorzystniejszych efektów takich wyjazdów można zaliczyć:

• zbudowanie silnego zespołu – podstawowym zadaniem wyjazdów integracyjnych jest nawiązanie bliższych relacji pomiędzy pracownikami. Mają oni szansę poznać się na gruncie pozazawodowym. Dzięki wspólnym warsztatom czy zajęciom sportowym uczą się wzajemnego zaufania i szacunku. Jest to szczególnie korzystne w dużych zespołach oraz w nowo utworzonych grupach. Osoby długo ze sobą współpracujące mają szanse na wyjeździe rozwiązać biurowe spory. Często konflikty, które wydają się ogromnym problemem w miejscu pracy, w środowisku neutralnym stają się znacznie łatwiejsze do rozwiązania;
  
• minimalizacja skutków stresu – zmiana otoczenia, odciążenie od codziennych zadań zawodowych, a przede wszystkim połączenie dobrej zabawy i wysiłku fizycznego wpływają na pracowników odprężająco;
  
• podniesienie kwalifikacji zawodowych – wyjazd integracyjny może być połączony z zajęciami pogłębiającymi wiedzę pracowników. Jest też znakomitą okazją do przeprowadzania warsztatów rozwijających kompetencje miękkie i pracę zespołową. Pracownicy mogą zdobywać wiedzę w przyjemnym otoczeniu, dzięki czemu nawet szkolenie teoretyczne wydaje się bardziej interesujące;
  
• wzrost poczucia przynależności i lojalności pracowników wobec firmy – wyjazdy integracyjne zacieśniają więzi pomiędzy pracownikami oraz między zatrudnionymi i organizacją. Wytwarzają poczucie wspólnoty i przynależności do jednej grupy. Pracownicy identyfikujący się z firmą i jej celami nie tylko bardziej efektywnie pracują, ale też rzadziej decydują się na porzucenie dotychczasowego miejsca zatrudnienia. Dodatkowo wyjazd integracyjny zwiększa ich motywację, gdyż uznają oni taką imprezę za formę nagrody.

Ciemna strona wyjazdów integracyjnych

Pomimo wielu korzyści płynących z organizacji wyjazdów integracyjnych imprezy te nie cieszą się pozytywną opinią. O wyjazdach w pracowniczym gronie słyszy się wiele historii, po których trudno je uznać za rozwijające i twórcze. Plotki o romansach, poalkoholowych wybrykach i libacjach w hotelowych pokojach są znane wielu pracującym Polakom. Takie historie często są przerysowane, nie są jednak zupełnie oderwane od realiów. Przytrafiają się przede wszystkim tym organizatorom, którzy nie stworzyli dobrego planu wyjazdu, nie zastanowili się nad celami tej imprezy i nie skorzystali z pomocy specjalistów. Takie niedopatrzenia powodują, że znudzeni pracownicy zdecydowanie nadużywają alkoholu, w wyniku czego dochodzi do wielu nieplanowanych incydentów.

Istnieje też grupa mniej elektryzujących opinię publiczną, ale równie niebezpiecznych dla budżetu firmy sytuacji, które wywołać może źle zorganizowany wyjazd integracyjny. Sporym zagrożeniem jest nadmierne rozluźnienie relacji, powodujące załamanie służbowej hierarchii. Takie przemieszanie zawodowych ról może zostać przeniesione na grunt zawodowy. Stąd należy pamiętać, że nawet na wyjeździe integracyjnym przełożony musi zachowywać się w sposób odpowiedni do swojego stanowiska. Zbyt częste wyjazdy mogą też zmienić relacje na całkowicie koleżeńskie, a biuro w miejsce prywatnych spotkań. Taka sytuacja fatalnie wpłynie na efektywność zespołu. Groźne jest również zjawisko polegające na ocenie efektów pracy na podstawie zawartych na wyjeździe znajomości. Pracownicy chętniej współpracują z osobami, które dały się poznać jako towarzyskie i interesujące. Niestety nie zawsze cechy, które są pożądane na wyjeździe, sprawdzają się w trakcie późniejszej pracy. Zdarza się również, że osoby mniej aktywne, zamknięte czy niepijące zostają odrzucone przez grupę. Powoduje to frustracje u osób odsuniętych z grupy oraz zaburza budowanie zespołu.

Zakończenie

Każdy wyjazd, który dla podwładnych jest przykrym obowiązkiem, grozi pogorszeniem atmosfery w firmie. Impreza, która zupełnie rozmija się z oczekiwaniami zatrudnionych, spowoduje, że będą oni marzyć o powrocie do domu. Zmarnowany na wyjeździe czas będą zaś kompensować mniejszym wysiłkiem w pracy. W końcu zdążyli się już zmęczyć i zestresować w trakcie wycieczki. Warto również podkreślić, że na większości wyjazdów integracyjnych pojawia się alkohol. Wprowadzanie sztucznych zakazów i kontrolowanie dorosłych ludzi nie ma żadnego sensu. Ważne jest, aby nie doprowadzić do sytuacji, w której alkohol jest jedyną dostępną dla pracowników rozrywką. Stąd kluczowe jest zaplanowanie imprezy w sposób aktywny i niepozostawiający czasu na nudę. Najgorszym pomysłem jest zorganizowane wyjazdu integracyjnego z powodu biznesowej mody na takie wycieczki. Będzie to niepotrzebnym wydatkiem, który może nie tylko nie przynieść wymiernych korzyści, ale nawet zaburzyć funkcjonowanie przedsiębiorstwa.