Absencja chorobowa w Polsce

Z roku na rok absencja chorobowa kosztuje państwo i polskich przedsiębiorców coraz więcej. W 2013 roku wydatki na nią wyniosły ponad 13 mld PLN. Jednak w rzeczywistości na absencji pracowniczej firmy tracą jeszcze więcej. Statystyki nie obejmują bowiem pozostałych kosztów wiążących się z nieobecnościami. Są to przede wszystkim wynagrodzenia za zastępstwa czy nadgodziny, ale także koszty obsługi administracyjnej zwolnień, a nawet rekrutacji czy przeszkolenia nowych pracowników.

Jak zarządzać absencją chorobową?

Absencji chorobowej nie da się całkowicie kontrolować, gdyż nie jesteśmy w stanie przewidzieć, kiedy dokładnie pracownik się rozchoruje. Co więcej, w firmie powinny panować takie zasady, aby pracownicy nie bali się korzystać ze zwolnienia chorobowego w sytuacji, gdy rzeczywiście są niedysponowani. W przeciwnym razie w organizacji może pojawić się problem tzw. presenteeismu, czyli przychodzenia do pracy podczas choroby. Skutkiem tego jest niska wydajność pracownika i możliwość zarażenia innych.

Działania skierowane na ograniczenie absencji chorobowej opierają się na odpowiedniej identyfikacji powodów nieobecności i poprawie przepływu informacji w tym zakresie. Najważniejszym etapem zarządzania absencją chorobową jest oddzielenie pracowników, którzy faktycznie chorują i potrzebują opieki lekarskiej od tych, którzy wykorzystują zwolnienia, a w rzeczywistości są zdrowi. W drugim przypadku powody takiego stanu rzeczy mogą być różnorakie – stres, strach przed pracą, brak motywacji, a nawet czyste lenistwo. Od początku przyszłego roku mają wejść w życie nowe przepisy wprowadzające e-zwolnienia lekarskie w miejsce tradycyjnych, papierowych. Zabieg ten ma na celu zapobiegać oszustwom. W chwili obecnej, w momencie gdy pracownik bierze zwolnienie, ma siedem dni na dostarczenie go pracodawcy. W przypadku krótkotrwałych nieobecności często nie da się skontrolować pracownika, który twierdzi, że jest chory, bowiem zanim przedstawi pracodawcy zwolnienie, wraca już do pracy. Natomiast w przypadku zwolnień elektronicznych pracodawca będzie informowany automatycznie w chwili wystawienia zwolnienia.

Często wykorzystywanym narzędziem w zarządzaniu absencją jest oferowanie dodatkowych świadczeń medycznych i promocja zdrowia w miejscu pracy. Wiele firm traktuje je jednak jako elementy polityki rekrutacyjnej czy retencyjnej, a nie jako narzędzie zapobiegające absencji.

Działaniem, które bez wątpienia może przełożyć się na spadek poziomu nieobecności związanych z chorobą jest poprawa warunków pracy. Jak wynika z badań, nieprzestrzeganie zasad BHP jest jedną z głównych przyczyn absencji chorobowej w krajach europejskich.

Warto również uelastycznić czas pracy wprowadzając ruchome godziny. Pozwalają one pracownikowi na wizyty u lekarza i regularne badania.

Absencja chorobowa w liczbach

Jak wynika z danych ZUS, w 2014 roku najwięcej dni na zwolnieniu lekarskim spędzały osoby w wieku 30-39 lat (w całym kraju łącznie 40 366,9 tys. dni, czyli prawie 29% ogółu dni absencji). Wiele dni nieobecności w pracy związanej z chorobą dotyczył pracowników w wieku 20-29 lat (łącznie 31 535,1 tys. dni) oraz 50-59 lat (31 485,6 tys. dni).