Pracoholizm – kiedy praca staje się uzależnieniem

Wiele pisze się o rosnącej liczbie osób uzależnionych od alkoholu czy narkotyków oraz zgubnych skutkach tych nałogów dla współczesnych społeczeństw. Problem uzależnienia od pracy przez długi czas pozostawał w ich cieniu i kojarzony był głównie z Japonią, gdzie przypadki śmierci z przepracowania oraz zawodowego stresu uzyskały własną nazwę – karōshi. Choć pod koniec XX wieku zaburzenia związane z kompulsywną pracą zaczęły się rozpowszechniać w Europie, wiedza większości osób na temat tego zjawiska, jego przyczyn i konsekwencji jest niewielka.

Uzależnienie a zaangażowanie

Potocznie mianem pracoholików określa się osoby, które w pracy spędzają dużo większą od przeciętnej ilość godzin. Jednak zgodnie z naukową definicją nie każdy pracownik poświęcający dodatkowe godziny na wypełnienie swoich obowiązków może zostać uznany za pracoholika. Psychologowie kładą bowiem nacisk na występowanie w tym zaburzeniu silnego wewnętrznego przymusu. Presja ta jest wspólnym mechanizmem wszystkich uzależnień: pracoholik podejmuje się kolejnych zadań pod wpływem wewnętrznego nacisku, tak jak alkoholik upija się pod wpływem pokusy, której nie może się oprzeć. Zaniechanie pracy powoduje u pracoholików podenerwowanie, agresję i wyrzuty sumienia, a jedynym sposobem na zwalczenie tych negatywnych emocji jest podjęcie kolejnych działań. Z tego powodu osoby uzależnione od pracy nie potrafią odpoczywać i zaniedbują pozostałe aspekty życia, oddalając się od rodziny, przyjaciół i porzucając pozazawodowe zainteresowania. Wielu pracoholików w sytuacji oderwania od obowiązków zawodowych nadal o nich rozmyśla lub próbuje nadać czynnościom domowym charakter pracy. W ten sposób zaburzona zostaje niezbędna dla zdrowia człowieka równowaga pomiędzy sferą prywatną i zawodową.