Zmora nękanych pracowników, jak również pracodawców, którzy za nieprawidłowości w firmie nie tylko odpowiadają prawnie, ale płacą obniżonymi wynikami. Na fali ostatnich, głośnych wydarzeń medialnych spodziewać się można wzrostu ogólnej świadomości problematyki mobbingu, a także większej odwagi do ujawniania własnych udręk przez prześladowanych. Skutkiem tego będzie również większa gotowości do podejmowania przez pracowników walki o należyte traktowanie. To dobrze dla jakości środowiska pracy w Polsce, dla zarządów firm oznacza to konieczność podjęcia lub wzmożenia odpowiednich działań prewencyjnych. Bardzo ważne jest uświadomienie sobie, że mobbing to wspólny wróg zarówno osoby padającej jego ofiarą, jak i organizacji. Z tego względu, do konfrontacji interesów osoby mobbingowanej i jej firmy oraz niepożądanej dla wszystkich konieczności rozstrzygnięcia sprawy na drodze prawnej dochodzi zazwyczaj dopiero w przypadkach zaniedbania problemu ze strony kierownictwa i HR-u. Aby temu zapobiec, zaleca się podejmowanie dobrze zaplanowanych działań prewencyjnych, które opisano w drugiej części artykułu. Ich ważnym elementem jest diagnostyka i okresowy monitoring występowania znamion problemu. Z dedykowanego temu narzędzia skorzystać można za pośrednictwem platformy badaniaHR.pl.
Polski Kodeks Pracy, podobnie jak ma to miejsce np. w Szwecji czy Francji, czyni pracodawcę prawnie odpowiedzialnym za przejawy mobbingu mające miejsce na terenie jego przedsiębiorstwa. Czy jednak przed wystąpieniem tego zjawiska, jak również wiążącą się z tym odpowiedzialnością karną, firma ma szansę się skutecznie bronić? Otóż tak. Ustawodawca daje możliwość zabezpieczenia interesu firmy przed odpowiedzialnością za incydenty prześladowania pracowników. Polecane środki prowadzą zarazem do przeciwdziałania i zwalczania tego zjawiska. W związku z tym, prewencją warto się zainteresować zanim jeszcze mobbing w firmie się ujawni lub przybierze niebezpieczne, zagrażające całej organizacji stadium.
W skrócie – czym jest mobbing, a co nim nie jest
Mobbing to psychiczne oraz fizyczne znęcanie się, prześladowanie pracownika w środowisku pracy przez osobę współzatrudnioną lub grupę takich osób. Ze względu na charakter tego prześladowania mobbing jest nazywany „molestowaniem moralnym”, jego przejawami są wszelkie zachowania świadomie naruszające godność i dobrostan psychiczny lub fizyczny jednostki, wzbudzające poczucie zagrożenia, nieprzydatności zawodowej i obniżające pozycję społeczną lub zawodową poddanej mu osoby. Cechą odróżniającą mobbing od okazjonalnych konfliktów jest to, że ma on charakter ciągły, powtarzalny i uporczywy. Za jego przejaw nie można uznać jednorazowego incydentu pomiędzy pracownikami, uzasadnionej krytyki wykonanej pracy czy regulaminowego stosowania kar dyscyplinujących. Kryteria pozwalające zakwalifikować dane zjawisko jako mobbing są jednoznaczne i dosyć wąskie, lecz jak wynika ze statystyk, problem ten w pełnym spektrum dotyka nawet co 20-stą osobę zatrudnioną w Polsce, a pojedynczych szykan doświadcza kolejne 12% pracowników (dane CBOS).
Piotr Jurczak
Sedlak & Sedlak
