Greenkeeper – zawód rzadko spotykany

O greenkeeperach, czyli osobach dbających o wysoką jakość silnie eksploatowanych trawników, słyszało niewielu. Informacji o tej profesji próżno szukać również w opracowanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Choć zawód ten jest niezwykle rzadko spotykany, istnieje grupa ludzi, która docenia prawdziwy profesjonalizm w pielęgnacji traw. Należą do nich przede wszystkim piłkarze, fani golfa oraz kierownicy klubów – wiedzą oni, jak ważnym elementem rozgrywek sportowych jest dobrze utrzymana nawierzchnia.

Zadania zawodowe greenkeeperów

Greenkeeper to osoba odpowiadająca za jakość trawników na obiektach sportowych, w szczególności na boiskach piłkarskich i polach golfowych. Do podstawowych zadań greenkeepera należy koszenie, nawożenie, aeracja (zabieg poprawiający cyrkulację wodno-powietrzną), pozbywanie się obumarłych liści i dbanie o dobre nawodnienie trawnika. Wszystkie te zabiegi muszą być wykonane w odpowiednim czasie i zgodnie z określonym planem prac. Do zadań greenkeepera należy również dbanie o ochronę zieleni przed chorobami i szkodnikami oraz wprowadzanie ewentualnych zabiegów leczniczych.

Greenkeeper to również osoba dbająca o specjalistyczny sprzęt i decydująca o rodzaju i ilości zakupionych nawozów i sadzonek. Niekiedy greenkeeperzy wpływają na zagospodarowanie terenu zielonego. Jest to szczególnie ważne na polach golfowych, gdzie istnieje konieczność wyznaczenia ścieżek i przejść. Do ich zadań należy także stworzenie planu rozmieszczenia zraszaczy wspomagających właściwe nawodnienie pola. Specjaliści od zieleni służą również radą podczas projektowania i budowy obiektów sportowych. Dysponują bowiem wiedzą o najkorzystniejszych typach terenu pod budowę obiektu. Wiedzą, jakie warunki spełniać musi stadion piłkarski, aby zapewniał dobrą cyrkulację powietrza niezbędną dla wzrostu trawy i uzyskania wysokiej jakości murawy. Największym wyzwaniem dla greenkeepera pozostaje jednak praca na polu golfowym. Wymaga ona utrzymania w dobrej kondycji trawników na dużym terenie, o zróżnicowanej wysokości i różnych typach trawy, rozmaitym podłożu i stopniu eksploatacji. Stąd w takich miejscach pracują zespoły specjalistów o największym doświadczeniu i wiedzy. Nadzór nad nimi sprawuje Head Greenkeeper, który prócz pielęgnacji trawników przejmuje część obowiązków związanych z zarządzaniem obiektem. Obowiązki Head Greenkeepera opisuje Piotr Janusz, prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Greenkeeperów: – Do zadań takiej osoby należy kierowanie budżetem związanym z zakupami środków i maszyn do pielęgnacji pola czy boiska, kontakty z lokalnymi władzami oraz inspekcjami, jak np. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa czy sanepid. Na polu golfowym do kluczowych zadań należy także utrzymywanie stałego kontaktu z golfistami.

Szkolenie greenkeeperów

Obecnie w Polsce nie ma kierunku studiów ani specjalizacji przygotowującej bezpośrednio do zawodu greenkeepera. Przeważająca część specjalistów w tej dziedzinie to absolwenci wyższych szkól rolniczych. Piotr Janusz podkreśla, że wykształcenie rolnicze jest w tym przypadku bardziej korzystne od ogrodniczego. Optymalnym rozwiązaniem jest dodatkowe ukończenie specjalizacji z zakresu ochrony roślin lub kształtowania terenów zielonych. Profesjonaliści często kończą też dodatkowe kursy nadające uprawnienia operatora maszyn używanych na obiektach sportowych. Istnieje również możliwość zapisania się na szereg specjalistycznych szkoleń organizowanych przez Polskie Stowarzyszenie Greenkeeperów. Stowarzyszenie to wśród swoich głównych celów statutowych wymienia:

• ułatwienie dostępu do najnowszej wiedzy światowej,
  
• ułatwienie wymiany doświadczeń i kontaktów pomiędzy polskimi greenkeeperami,
  
• organizację konferencji i szkoleń tematycznych,
  
• stworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
  
• stworzenie możliwości edukacji z ukierunkowaniem na greenkeeping,
  
• włączenie się w międzynarodowe organizacje zrzeszające greenkeeperów,
  
• stworzenie wysokich standardów pracy,
  
• integrację środowiska greenkeeperów.

Poza rodzimymi szkoleniami część greenkeeperów korzysta z możliwości odbycia zagranicznych staży. Choć nie wszystkie doświadczenia związane z pielęgnacją trawników na obiektach położonych w innym klimacie można zastosować na polskim gruncie, to zazwyczaj wyjazdy takie pozwalają na znaczące podniesienie umiejętności greenkeepera. Jest to związane z prężnym rozwojem i długą historią greenkeepingu w krajach Europy Zachodniej. Ten stan rzeczy wpływa również na dostępną na rynku literaturę specjalistyczną, na którą składają się przede wszystkim pozycje anglojęzyczne. Dobry greenkeeper, który pragnie stale doskonalić swój warsztat, powinien więc posługiwać się tym językiem w stopniu co najmniej komunikatywnym.

Popularność i rozwój greenkeepingu w Polsce

Greenkeeper to w Polsce zawód mało znany, ale i niedoceniany. Faktem jest, że w kraju istnieje stosunkowo niewielka ilość profesjonalnych pół golfowych mogących zaoferować pracę specjalistom. Istnieje jednak wiele miejsc pracy na mniejszych obiektach sportowych. Zatrudnienie powinny zapewniać między innymi liczne boiska budowane w ramach rządowego projektu Moje Boisko – Orlik 2012. Niestety, w praktyce nawet duże kluby piłkarskie nie zawsze zatrudniają greenkeeperów. Murawami piłkarskimi w mniejszych miejscowościach zazwyczaj zajmują się osoby po krótkich kursach ogrodniczych czy rolniczych. Piotr Janusz, wymieniając potencjalne miejsca pracy, stwierdza: – W chwili obecnej istnieje dwadzieścia pełnowymiarowych pól golfowych ze średnią obsadą ośmiu osób. Posiadamy również dwadzieścia obiektów niepełnowymiarowych z obsadą liczącą od dwóch do trzech pracowników. Dużym rynkiem pracy powinny być obiekty związane z Miejskimi Ośrodkami Sportu i Rekreacji, czyli małe gminne boiska. Jednak bardzo często obiektami tymi zajmują się ludzie z przypadku. Zazwyczaj kierownicy klubów nie chcą zatrudniać greenkeeperów, bojąc się dodatkowych obciążeń finansowych. Jednak niejednokrotnie okazuje się, że brak odpowiedniej wiedzy drastycznie obniża jakość murawy. Z tego powodu nawierzchnię trzeba poddawać kosztownym renowacjom, a nawet całkowitej wymianie. Stąd w najbliższych latach główne zadanie środowiska greenkeeperów w Polsce będzie jasne: przekonać kierowników obiektów sportowych do opłacalności zatrudniania takich specjalistów.

Zakończenie

Na polskim rynku pracy powstaje coraz więcej zawodów o wąskiej specjalizacji. Do takich profesji zaliczyć należy greenkeeperów. Wydaje się, że jest to branża, która może liczyć na szybki rozwój. W Polsce buduje się bowiem dużą ilość obiektów sportowych, w szczególności piłkarskich. Coraz szersze grono osób ulega również modzie na grę w golfa, co skutkuje pojawianiem się kolejnych pól. Wzrastają też standardy budowy, oczekiwania zawodników i kierowników klubów. Dobry greenkeeper, który, podnosząc jakość i trwałość nawierzchni, dba nie tylko o prestiż, ale i o budżet klubu, może okazać się cennym pracownikiem. Pola golfowe od lat doceniają pracę tych profesjonalistów. Greenkeeperom pozostaje więc przekonanie do swoich usług często opornego na zmiany środowiska piłkarskiego.

Redakcja rynekpracy.pl