Księgowy – różne oblicza zawodu

Polska Klasyfikacja Zawodów i Specjalności (KZiS), stworzona przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej stale się zmienia. Do puli profesji dopisywane są coraz dziwniejsze pozycje. Równocześnie obserwujemy zanikanie zajęć przestarzałych, nikomu niepotrzebnych w stechnicyzowanej rzeczywistości. Istnieją jednak zawody, na które od lat zgłaszane jest ogromne zapotrzebowanie. Są to między innymi pracownicy zajmujący się finansami firmy.

Główny księgowy, biegły rewident, fakturzysta

KZiS wyszczególnia kilka grup zawodów z obszaru „księgowość i finanse” wraz z konkretnymi specjalnościami. Są to:

• kierownicy ds. finansowych (główny księgowy, kierownik biura rachunkowego, kierownik działu finansowego),
  
• specjaliści ds. księgowości i rachunkowości (biegły rewident, specjalista ds. kontrolingu, specjalista ds. rachunkowości, rachunkowości inwestycyjnej, podatkowej, zarządczej),
  
• pracownicy ds. rachunkowości i księgowości (asystent ds. księgowości, fakturzysta, technik rachunkowości).

Mówiąc o zawodzie księgowego, należy mieć zatem na uwadze jego zróżnicowanie. Zupełnie inne obowiązki ma główny księgowy, inne młodszy/starszy księgowy, a jeszcze inne fakturzysta. Główny księgowy odpowiada przykładowo za sprawne działanie księgowości w firmie. Organizuje, nadzoruje i kontroluje pracę osób zatrudnionych w dziale. Do obowiązków młodszego i starszego księgowego należy z kolei m.in. prowadzenie ksiąg handlowych pod nadzorem głównego księgowego, ewidencja dokumentów kasowych i bankowych, przygotowywanie specyfikacji wybranych kont czy kontrola terminowości rozliczania zaliczek gotówkowych i bezgotówkowych oraz nadzorowanie odpowiedniego obiegu dokumentów księgowych w firmie. Z kolei fakturzysta wystawia faktury VAT i rachunki oraz prowadzi ewidencję tych dokumentów.
Zróżnicowanie obowiązków księgowego wynika również z miejsca zatrudnienia. Praca w tym zawodzie będzie wyglądała inaczej w małej firmie, a inaczej w korporacji z bardzo rozbudowanym działem finansowym.

Jedno jest pewne – obecnie, aby wykonywać zawód księgowego, nie wystarczy jedynie „umysł ścisły”. Rywalizacja na rynku pracy jest na tyle duża, że osoba, która liczy na dobrą posadę, musi przejść przez konkretne kursy i szkolenia oraz zdać egzaminy potwierdzające wiedzę i umiejętności. W dalszej części artykułu poznają Państwo miejsca pracy księgowego, drogę edukacyjną do wykonywania tego zawodu oraz gratyfikacje finansowe, jakie czekają na osoby zatrudnione w tym obszarze.

Na etat lub na własną rękę

Zawód księgowego kojarzy nam się głównie z pracą biurową, wykonywaną przed komputerem, a do niedawna z kalkulatorem w ręku. Najczęściej wybieraną i najłatwiejszą opcją zatrudnienia jest etat w firmie. Kandydaci na stanowisko księgowego nie muszą posiadać żadnych licencji. Pracodawca zatrudnia osobę na podstawie wiedzy i umiejętności, które może samodzielnie zweryfikować podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Plusem takiej formy zatrudnienia jest możliwość całkowitego skupienia się na finansach jednej firmy, minusem – monotonna praca i ograniczona ścieżka rozwoju.

Niektórzy księgowi decydują się na usługowe prowadzenie działalności. Może to być współpraca na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa-zlecenie, umowa o dzieło) lub też w formie własnej działalności (biuro rachunkowe). Własne biuro rachunkowe to dobra opcja dla tych, którym zależy na zróżnicowanej współpracy z niedużymi firmami. Ale stwarza to również niebezpieczeństwo pracy pod presją czasu, prowadzenia kilku spraw jednocześnie.

Certyfikowany księgowy

Jednak zanim księgowy będzie mógł prowadzić własne biuro rachunkowe, musi zdobyć certyfikat księgowy (wyjątkiem są doradcy podatkowi i biegli rewidenci). Może to zrobić na kilka sposobów:

1. Poprzez ukończenie wyższych studiów magisterskich na kierunku rachunkowość lub na innym, pokrewnym kierunku ekonomicznym (o zbliżonym programie nauczania). Dodatkowo osoba zainteresowana zdobyciem certyfikatu musi mieć co najmniej trzy lata praktyki w zawodzie.
   
2. Poprzez ukończenie wyższych studiów magisterskich na dowolnym kierunku studiów oraz studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości. W tym wypadku również obowiązują minimum trzy lata doświadczenia.
   
3. Poprzez zdanie egzaminu sprawdzającego kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy oraz poświadczenie dwuletniego stażu pracy w księgowości.

Warto zaznaczyć, że księgowy może zdobywać wykształcenie jedynie w jednostkach organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych. Pełny wykaz jednostek można znaleźć na stronie internetowej ck.gov.pl. Z kolei praktyka w księgowości oznacza wykonywanie pracy w wymiarze nie mniejszym niż pół etatu. Konieczne jest zdobycie doświadczenia w prowadzeniu ksiąg rachunkowych, wycenie aktywów i pasywów, sporządzaniu sprawozdań finansowych lub analizowaniu ich „pod okiem” biegłego rewidenta.

W Polsce księgowy zarabia…

Księgowy, aby zwiększyć swoją wartość dla pracodawcy, musi zatem pokonać długą drogę. Czy wysiłek włożony w edukację zwróci się w postaci dobrej płacy? Jak wynika z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń, przeprowadzonego w 2010 roku przez firmę Sedlak & Sedlak, połowa osób zatrudnionych w zawodzie księgowego zarabia mniej niż 2 900 PLN brutto miesięcznie. Mediana wynagrodzenia dla mężczyzn wynosi 3 200 PLN i jest o 300 PLN wyższa niż mediana dla kobiet.

Oczywiście wielkość wypłaty zależy od stanowiska zajmowanego w firmie. Połowa fakturzystów zarabia więcej niż 2 000 PLN brutto. Mediana wynagrodzenia młodszych księgowych to już 2 600 PLN, a starszych księgowych – 3 500 PLN. Połowa głównych księgowych zarabia powyżej 5 000 PLN.



Na znacznie lepsze zarobki można liczyć w firmach z kapitałem zagranicznym. Mediana wynagrodzeń w tego typu zakładach wynosi 3 700 PLN i jest o niemal 40% wyższa niż w firmach z kapitałem rodzimym.