Coolhunter – łowca nowych trendów

W Polsce zawód coolhuntera, tj. osoby, która zajmuje się obserwacją, wykrywaniem i przewidywaniem nowych trendów konsumenckich, to wciąż bardzo młoda profesja. Mimo to zaczyna być obecna w świadomości specjalistów do spraw rynku pracy. W 2010 roku zawód ten został po raz pierwszy ujęty w najnowszej Klasyfikacji Zawodów i Specjalności. Termin zyskał tez oficjalne polskie tłumaczenie – analityk trendów rynkowych.

Podstawowe zadanie – obserwacja

Najczęstszym zadaniem coolhunterów jest obserwacja i analiza zachowań osób w wieku od 12 do 30 lat. To właśnie oni są „oczkiem w głowie” większości speców do spraw reklamy i marketingu. Powód: młodzi ludzie to grupa konsumencka najbardziej podatna na trendy i wytwarzająca większość rynkowych wzorców. Zdaniem wielu ekspertów młodzież staje się jednak coraz bardziej odporna na standardowe działania marketingowe. Dodatkowo, coraz częściej zmienia upodobania i jest mniej wierna jednej marce niż jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu. Jedynym czynnikiem, który stale i konsekwentnie wpływa na postawy konsumenckie młodych ludzi jest moda i poczucie, że coś jest lub nie jest „cool”. Głównym obowiązkiem coolhuntera jest więc wychwycenie tego, co akurat znajduje się w łasce młodzieży.

Jak wygląda to w praktyce? Analitycy są wysyłani wszędzie tam, gdzie chętnie przebywają młodzi ludzie – na ulice dużych miast, do klubów, kin i kawiarni. Coolhunter obserwuje, jak ubiera się młodzież, jakie nosi fryzury lub jaki sprzęt elektroniczny posiada. Bada także upodobania danej grupy co do muzyki czy kina, sprawdza, o czym rozmawia oraz jakiego słownictwa używa. Na podstawie zebranych informacji tworzy raport dotyczący obecnych trendów oraz przewiduje, które gadżety, ubrania i sposoby spędzania wolnego czasu będą modne w najbliższej przyszłości, a które stają się już przeżytkiem.

Zadaniem analityka trendów rynkowych jest także obserwacja reakcji konsumentów na już wprowadzony produkt. Specjalista od coolhuntingu wysłuchuje opinii użytkowników, a przede wszystkim ocenia wrażenia i zainteresowanie, jakie wzbudził. Na tej podstawie może stwierdzić, czy towar spełnił oczekiwania odbiorców oraz zaproponować nowe rozwiązania i najskuteczniejsze metody promocji. Ważnym obowiązkiem coolhuntera jest także odnalezienie i obserwacja grupowych liderów, którzy w naturalny sposób wprowadzają nowe trendy i promują pewne produkty w swoim otoczeniu. Są to osoby uznawane powszechnie za obdarzone dobrym gustem, odważne, otwarte na nowe sposoby wyrażania siebie poprzez ubiór, muzykę i sztukę. To one są najlepszymi wyznacznikami nowych trendów. Coolhunter często „obdarowuje” promowanym produktem takie osoby. Przekonanie do produktu lidera grupy daje bowiem duże szanse na jego szybkie rozpowszechnienie.

Metody pracy coolhuntera

Coolhunterzy posługują się kilkoma metodami zdobywania informacji. Zdarza się, że analityk trendów wybiera odpowiednie miejsce i z ukrycia obserwuje grupę ludzi w interesującym go przedziale wiekowym. Następnie zapisuje dane, które weryfikuje w trakcie kolejnych obserwacji. Gdy istnieje potrzeba zdobycia informacji poprzez bezpośrednią rozmowę z konsumentami, coolhunter wybiera najbardziej opiniotwórczą grupę lub osobę w danym środowisku i zadaje jej pytania dotyczące najnowszych trendów i produktów.

Rozmowa z przedstawicielami grupy docelowej produktu dostarcza dużej ilości danych. Należy jednak pamiętać, że deklarowane przez ludzi poglądy nie zawsze są zgodne z ich realnymi zachowaniami. Stąd wielu coolhunterów pracuje w sposób niejawny, próbując zostać członkiem interesującej ich grupy. Coolhunterzy są często znanymi bywalcami klubów, imprez kulturalnych i koncertów, gdzie, rozmawiając z ludźmi i pilnie ich obserwując, zdobywają cenne informacje. Pracując w ten sposób, coolhunter nie tylko obserwuje już panującą modę, ale też często sam ją wprowadza. Przejmuje zadania trendsettera, czyli człowieka promującego nowe trendy. Coolhunter, który wypracuje sobie podobny wizerunek, jest nieoceniony. Może bowiem nie tylko obserwować, ale też wprowadzać nowe trendy przekonując odbiorców do pewnych grup produktów. Jest więc nie tylko źródłem cennych informacji, ale i żywą reklamą marki.

Warto zauważyć, że w swojej pracy analitycy trendów rynkowych coraz częściej wykorzystują internet – wymieniają się poglądami na forach, rozmawiają na czacie, odwiedzają internetowe blogi. Sprawdzają, o czym mówi się w sieci, jakie produkty są podziwiane, a jakie zostały uznane za niewarte uwagi.

Miejsca pracy i korzyści z coolhuntingu

W Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej zawód coolhuntera (kod: 243101) przydzielony został do kategorii „specjaliści do spraw reklamy i marketingu”. Przydział branży to nie przypadek – zawód powiązano z najczęstszymi miejscami zatrudnienia analityków trendów. W Polsce pracują oni zazwyczaj na zlecenie dużych agencji reklamowych i marketingowych. Największe światowe koncerny zajmujące się produkcją ubrań, obuwia, napojów, kosmetyków i sprzętu elektronicznego posiadają własne ekipy coolhunterów, które czuwają nad rozpoznaniem rynku potrzeb konsumenckich. W Polsce zdarza się, że coolhunterzy pracują bezpośrednio na zlecenie producenta. Częściej jednak korzysta się z ich usług w trakcie konkretnej kampanii, mającej na celu poprawę wizerunku marki, wprowadzenie nowego produktu lub ustalenie działań marketingowych na najbliższe lata. Informacje uzyskane przez coolhuntera w trakcie obserwacji i przekazane specjalistom od reklamy pozwalają dostosowywać produkcję do potrzeb i oczekiwań danej grupy odbiorców, ulepszyć już istniejący produkt, wreszcie zaprojektować kampanię reklamową dopasowaną do konkretnego konsumenta czy zwiększyć świadomość marki w danej grupie. Zestawienie zadań zawodowych coolhunterów i korzyści czerpanych przez agencje marketingowe z dostarczanych przez nich informacji zawiera tabela 1.



Mimo dużych korzyści płynących z pracy coolhunterów, rynek usług związanych z analizą trendów rynkowych w Polsce jest jeszcze niewielki. Pracy w tej branży można szukać tylko w największych miastach, najlepiej w Warszawie. Rzadko zdarzają się ogólnodostępne oferty pracy dla coolhunterów. W większości agencji reklamowych na stanowisko analityka trendów rynkowych zatrudnia się osobę już wcześniej związaną z reklamą, modą lub show-biznesem, posiadającą szeroką sieć kontaktów, które można wykorzystać w trakcie badań. Stąd należy przygotować się na konieczność nauki na kierunkach związanych z reklamą i jej pokrewnych oraz długie budowanie swojej pozycji na rynku.

Kształcenie coolhunterów

W niektórych krajach Europy Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych można zapisać się na kurs dla coolhunterów organizowany przez firmy szkoleniowe. Niekiedy istnieje też możliwość ukończenia kursu bądź wybrania specjalizacji z coolhuntingu w ramach zajęć uniwersyteckich. Najczęściej taką możliwość mają studenci reklamy, marketingu, zarządzania oraz kierunków związanych z projektowaniem i sztuką użytkową. W Polsce takie kursy są niedostępne, nie ma także ściśle określonych wymagań związanych z wykształceniem kandydatów na coolhunterów. Zazwyczaj od osób zainteresowanych tym stanowiskiem wymaga się wykształcenia wyższego oraz umiejętności pisania raportów, a niekiedy przeprowadzana porównań statystycznych.

Predyspozycje i zarobki

W pracy analityka trendów rynkowych bardziej istotne od wykształcenia są predyspozycje pozwalające na uzyskanie cennych informacji. Coolhunterzy to zazwyczaj młode osoby otwarte na nowe sposoby wyrażania siebie, obdarzone wyczuciem stylu i dobrą prezencją. Dobry coolhunter musi być wnikliwym obserwatorem, który zna psychologiczne mechanizmy rządzące zachowaniami grupowymi. Analityk musi także obowiązkowo znać najpopularniejsze miejsca w mieście, posiadać informacje z dziedziny sztuki, mody, literatury i nowinek technologicznych. Przede wszystkim jednak coolhunter powinien z łatwością nawiązywać kontakty i mieć zdolność przenikania do obserwowanej grupy. Parający się tą profesją powinni mieć także intuicję, która podpowie im, w które z zaobserwowanych trendów warto zainwestować, a które są tylko krótkotrwałą fascynacją młodzieży. Należy pamiętać, że praca coolhuntera wymaga dużej dyspozycyjności. Specyfika zlecanych zadań wymaga dostępności w godzinach popołudniowych, wieczornych, a nawet nocnych. Należy być także przygotowanym na pracę w weekendy.

Analiza trendów rynkowych w Polsce to dziedzina bardzo młoda, stąd niewiele informacji o zarobkach coolhunterów. Zgodnie z dostępnymi danymi większość analityków trendów rynkowych zarabia miesięcznie od 2 800 PLN do 5 600 PLN brutto. Zdarza się, że polscy coolhunterzy są równocześnie zatrudnieni na innym stanowisku, a analizą trendów zajmują się tylko okazjonalnie. W takich przypadkach zarobki związane z coolhuntingiem są dla nich dodatkiem do pensji.

Zakończenie

Polscy specjaliści zajmujący się reklamą i sprzedażą często czerpią z wiedzy i doświadczeń amerykańskich ekspertów. Podobnie dzieje się w przypadku badań rynkowych opartych na coolhuntingu. Wzrost zainteresowania młodymi konsumentami to wynik rosnącego wpływu młodzieży na decyzje konsumenckie podejmowane przez całe rodziny. Aktualnie młodzi ludzie mają sprecyzowane opinie na temat produktów i duże środki finansowe do dyspozycji. Przy wyborze produktu ta ogromna rzesza odbiorców silniej niż kiedykolwiek kieruje się panującymi trendami. Nadążanie za tymi nowinkami jest więc obowiązkiem wszystkich producentów, którzy chcą „wpasować” się w rynek. Stąd, choć miejsc pracy dla coolhunterów jest dziś niewiele, to w najbliższych latach firmy będą inwestować w ludzi, którzy pomogą im zrozumieć preferencje młodego konsumenta.

Redakcja portalu rynekpracy.pl