Zawodowe przerdzewienie, czyli zgubne skutki nudy w pracy

Subtelny zabójca nawiedza miejsca pracy. Wpełza na ofiary i opanowuje je, wysysając ich energię i okaleczając ducha. Ta podstępna siła jest bardziej rozpowszechniona niż choroby serca czy alkoholizm. Mimo to niewielu ludzi zna jej imię. My nazywamy ją przerdzewieniem.


Ostatnimi laty bardzo wiele mówi się o stresie zawodowym i jego negatywnych skutkach. Zwraca się uwagę na to, że duże wymagania stawiane współczesnemu pracownikowi rodzą u niego napięcie, które z czasem może prowadzić do pogorszenia się jego samopoczucia i w końcu do problemów zdrowotnych. Mało uwagi poświęca się natomiast innemu, równie istotnemu zagadnieniu, jakim jest nuda w pracy i jej negatywne konsekwencje.
Problem nudy w pracy jest bardzo powszechny i nie powinien być lekceważony. Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wskazują, że aż co trzecia zatrudniona tam osoba ocenia swoją pracę jako nudną. W USA na nadmierne znużenie skarży się prawie jedna czwarta pracowników. Według internetowego sondażu serwisu salary.com nuda lokuje się na czwartym miejscu wśród powodów zmiany pracy przez Amerykanów.

Przyczyny i konsekwencje nudy

Powodów znużenia w pracy może być wiele. Zbyt mało zajęć, powtarzanie z dnia na dzień tych samych czynności – to niektóre możliwe przyczyny tego stanu. Tym, co wywołuje nudę, nie jest jednak rutyna, ale brak wyzwań. Ten zaś wynika zazwyczaj z nieodpowiedniego dopasowania obowiązków do zdolności i kwalifikacji pracownika. Aby zawodowe zadania stanowiły wyzwanie dla wykonującego je pracownika, muszą być właściwie dobrane do jego możliwości – na tyle proste, aby był w stanie je zrealizować, i na tyle trudne, aby mógł wykorzystać swój potencjał i wykazać się umiejętnościami. Jeśli tak nie jest, pracownik przestaje angażować się w wykonywaną czynność i pojawia się u niego znużenie, a jeśli stan ten utrzymuje się przez dłuższy czas, może przerodzić się u niego w tak zwany syndrom przerdzewienia zawodowego (Rustout Syndrome). Jest to chroniczny zespół objawów, który rozwija się u pracownika wówczas, gdy nie ma on sposobności wykorzystania w pełni swoich talentów i możliwości. Pojawia się wtedy, gdy występuje nadmierna rozbieżność pomiędzy tym, co pracownik mógłby i potrafiłby zrobić, a stawianymi mu wymaganiami.

Kto może przerdzewieć?

Przerdzewienie zawodowe może dotknąć właściwie każdego, niemniej jednak twierdzi się, że na syndrom narażone są szczególnie dwie grupy pracowników. Pierwszą z nich są młode osoby, które „utknęły” na stanowiskach nie dostosowanych do ich możliwości. Często zdarza się, że absolwenci prestiżowych kierunków wykonują mało wymagającą pracę, licząc na szybki awans. Niejednokrotnie jednak awans nie następuje, a pracownik zostaje skazany na wykonywanie zadań nie wykorzystujących w pełni jego możliwości i kompetencji.
Drugą grupą, u której istnieje niebezpieczeństwo rozwoju opisywanego syndromu, są menedżerowie w środkowym okresie swojej kariery. Tutaj przerdzewienie może być z jednej strony wynikiem narastającego u pracownika przekonania, że nie wykorzystał on w pełni swojego potencjału, a z drugiej zmniejszającej się ilości wyzwań, którym musi sprostać. Często także apatia i niechęć do działania są wynikiem tego, że starsi menedżerowie mają poczucie, iż osiągnęli już wszystko i nie widzą już przed sobą dalszych perspektyw doskonalenia. Zniechęcające jest patrzenie w przyszłość i nie dostrzeganie niczego poza niekończącą się jednostajnością, nad którą w naszym odczuciu nie mamy kontroli.

Przerdzewienie a wypalenie