Artykuły

Dlaczego firmy się porównują i jak zrobić to dobrze?

24.08.2016 Autor: dr Konrad Kulikowski
Kiedy menedżer dowiaduje się, że wskaźnik rotacji pracowników w jego firmie wynosi 10%, niewiele może z taką informacją zrobić. Gdy dowiaduje się, że średnia rotacja wśród firm z branży wynosi 5%, prawdopodobnie zacznie się niepokoić, a gdy otrzyma informację, że wzrost rotacji o jeden procent wiąże się ze spadkiem przychodów o 0,5% zorientuje się, że ma powody do poważnych zmartwień. Wskaźniki funkcjonowania organizacji nabierają wartości dopiero, gdy umiejscowimy je w szerszym kontekście. Dlatego oprócz tworzenia i monitorowania wskaźników, niezwykle ważne jest odnajdywanie związków pomiędzy wskaźnikami oraz porównywanie wskaźników funkcjonowania naszego biznesu ze wskaźnikami innych organizacji. Takie wieloaspektowe spojrzenie na wskaźniki pozwala zbudować kontekst do ich interpretacji, dzięki któremu można zdobyć wiedzę istotnie wspierającą osiągnięcie sukcesu biznesowego.
Monitorowanie kluczowych wskaźników efektywności opisujących różne aspekty funkcjonowanie przedsiębiorstwa zyskuje coraz większą popularność. Porównując się z innymi firmami można spojrzeć poza horyzont własnej organizacji, co pozwala na pozyskanie nowej i oryginalnej wiedzy. Wiedza ta zintegrowana z posiadaną, wewnętrzną wiedzą o działaniu firmy, pozwala na wytworzenie zupełnie nowej jakościowo wiedzy, która sprzyja tworzeniu się innowacji i użytecznych usprawnień (Gillan i Yu, 2013). Jedną z przyczyn leżących u podstaw stosowania benchmarkingu jest współdzielona przez wszystkie organizacje chęć przetrwania i coraz sprawniejszego funkcjonowania (Moriarty, 2011). Porównywanie się z innymi pozwala przy minimalnych kosztach zdobyć cenną wiedzę umożliwiającą poprawienie działania przedsiębiorstwa. Systematyczne badanie wskaźników i porównywanie się z innymi wymaga jedynie podjęcia decyzji o tym, czy chcemy się porównywać i jesteśmy gotowi na wiedzę płynącą z tych konfrontacji. Wiedza ta czasem może być przygnębiająca, ale odpowiednio wykorzystana pozwala na skuteczny rozwój biznesu.

Już ponad 60 lat temu zauważono znaczenie liczbowych wskaźników w procesie zarządzania (Juran, 1950) i do dziś rola kluczowych wskaźników efektywności ciągle rośnie. Nieustanny wzrost zainteresowania efektywnym funkcjonowaniem biznesu owocuje tym, iż analizy naukowe nad porównaniami różnorodnych wskaźników są niezwykle zaawansowane. Anand i Kodali (2008) analizując literaturę naukową z zakresu zarządzania wskaźnikami wyodrębnili ponad 50 kroków koniecznych, ich zdaniem, do przeprowadzenia skutecznego procesu porównania wskaźników między organizacjami. Z praktycznego punktu widzenia tak drobiazgowa analiza nie jest jednak konieczna. By dobrze przeprowadzić benchmarking wystarczy skoncentrować się na dwóch zasadniczych obszarach działania:

1. Wyborze właściwych wskaźników do porównania
2. Bezbłędnym przeprowadzeniu porównania wskaźników


1. Wybór wskaźników do porównania


Ważne jest, by analizować i porównywać tylko te wskaźniki, które niosą istotną informację dla organizacji i są kluczowe dla funkcjonowania biznesu. Po co porównywać dziesiątki wskaźników, jeśli jedynym efektem takich porównań będą kolejne raporty dla zarządu, a nie realne działania? Zdaniem Eccles (1991) wybierając właściwe wskaźniki, które opisywać będą funkcjonowanie organizacji biznesowej, należy odpowiedzieć sobie na trzy podstawowe pytania:

  1. Jakie wskaźniki funkcjonowania organizacji wiążą się z realizacją strategicznych celów biznesowych naszej firmy?
  2. Jak te wskaźniki wiążą się ze sobą?
  3. Które z tych wskaźników najlepiej pozwalają przewidywać finansowy sukces firmy?


Zdaniem badaczy (Eccles, 1991) odpowiedź na te trzy pytania może pomóc w wyborze takich wskaźników, które są naprawdę istotne dla działania organizacji. Należy również pamiętać, że czym innym jest monitorowanie wskaźników, a czym innym wykorzystywanie ich (Eccles, 1991). Wskaźniki monitorujemy nie po to, by się im przyjrzeć i przygotować na ich temat prezentację, ale po to, by podjąć konkretne działania i dostrzec nowe możliwości rozwoju biznesu. Maire, Bronet i Pillet (2005) zwracają uwagę, iż porównanie odpowiednio dobranych wskaźników pomaga zrozumieć, co szwankuje w organizacji, umożliwia zidentyfikowanie przyczyny takiej sytuacji i daje szansę na podjęcie odpowiednich działań zaradczych.

W procesie wyboru wskaźników ważnych dla naszej firmy pomocne mogą być także wskazówki (Ittner i Larcker, 2003). Badacze ci na łamach Harvard Business Review zwracają uwagę na szereg błędów pojawiających się w procesie tworzenia i interpretowania wskaźników. Wymienia się wśród nich:
  • analizowanie wskaźników w oderwaniu od ich potencjalnych przyczyn i skutków,
  • brak sprawdzania poprawności przewidywań co do przyczyn i skutków wartości wskaźników.



Bibliografia
Anand G., Kodali R. (2008), Benchmarking the benchmarking models, Benchmarking: An International Journal, nr 15, s. 257-291, dostęp: http://doi.org/10.1108/14635770810876593

Bhutta K. S., Huq F. (1999), Benchmarking – best practices: an integrated approach, Benchmarking: An International Journal, nr 6, s. 254-268, dostęp: http://doi.org/10.1108/14635779910289261

Dattakumar R., Jagadeesh R. (2003), A review of literature on benchmarking, Benchmarking: An International Journal, nr 10, s. 176-209, dostęp: http://doi.org/10.1108/14635770310477744

Eccles R. G. (1991), The performance measurement manifesto, Harvard Business Review, nr 69, s. 131-137.

Fan J., Gillan S., Yu X. (2013), Innovation or imitation?, Journal of Multinational Financial, nr 49, s. 55-72, dostęp: http://doi.org/10.1108/14635770410566519

Ittner C. D., Larcker D. F. (2003), Coming up short on nonfinancinal performance measurement, Harvard Business Review, nr. 81, s. 88-95.

Juran J.M. (1950), The role of statistics as a tool of management, Statistica Neerlandica, nr 4, s. 69-79.

Maire J.-L., Bronet V., Pillet M. (2005), A typology of “best practices” for a benchmarking process, Benchmarking, nr 12, s. 45-60, dostęp:
http://doi.org/10.1108/14635770510582907

Moriarty J. P. (2011), A theory of benchmarking. Benchmarking, An International Journal, nr 18, s. 588-611, dostęp: http://doi.org/10.1108/14635771111147650

Yasin M. (2002), The theory and practice of benchmarking: then and now, Benchmarking: An International Journal, nr 9, s. 217-243. http://doi.org/10.1108/14635770210428992

dr Konrad Kulikowski

Udostępnij